Προβλήματα Λόγου και Ομιλίας στο παιδί

Επιμέλεια Κειμένου: Ειρήνη Λεβαντή - Λογοπεδικός

Συχνά τα παιδιά έχουν δυσκολίες στην ομιλία και στο λόγο. Τα χρόνια τα πιο καθοριστικά για την εξέλιξη της ομιλίας και του λόγου ενός παιδιού είναι από 1½ έως 4½ χρόνων.

Στην ομιλία και στο λόγο, όπως και σε όλους τους ψυχοβιολογικούς τομείς, κάθε άτομο έχει το δικό του ρυθμό εξέλιξης.

'Έτσι, ένα παιδί π.χ. μπορεί να περπατήσει σε ηλικία 10 μηνών και ένα άλλο στους 16 μήνες, χωρίς αυτό αναγκαστικά να σημαίνει ότι το πρώτο είναι πιο ώριμο, πιο έξυπνο.

Υπάρχουν όμως ορισμένα χρονικά όρια που αν το παιδί τα περάσει, οι γονείς, ή αυτοί που ασχολούνται με το παιδί, πρέπει να ζητήσουν τη γνώμη του ειδικού. Αν η ομιλία και ο λόγος ενός παιδιού υστερούν σημαντικά από το επίπεδο της ομιλίας και του λόγου των παιδιών της ηλικίας του δεν πρέπει να πούμε "δεν πειράζει, μικρό είναι θα μιλήσει αργότερα".

Η καλή λεκτική επικοινωνία με τους άλλους είναι απαραίτητη για την ομαλή συναισθηματική και κοινωνική εξέλιξη του παιδιού. Όπως επίσης και πολλά ψυχολογικά προβλήματα εκδηλώνονται με δυσκολίες στην ομιλία και στο λόγο.

Ανάλογα με την ηλικία του, θα πρέπει να ανησυχήσετε όταν το παιδί:

18 μηνών λέει μόνο φωνήεντα και καθόλου σύμφωνα. Χρησιμοποιεί 2-3 λέξεις δυσκατάληπτες ή λέει 2-3 λέξεις αλλά δεν τις χρησιμοποιεί πάντα για να δηλώσει το ίδιο πράγμα, π.χ. βλέποντας τη μαμά λέει "μαμά", αλλά το λέει κι όταν βλέπει τον μπαμπά τον αδελφό κ.λ.π.

2 χρόνων όταν το λεξιλόγιο του, εκτός από το "μαμά", αποτελείται από λίγες και δυσκατάληπτες λέξεις και δεν παραθέτει δύο λέξεις, σχηματίζοντας προτάσεις του τύπου "μαμά πα" δηλαδή "η μαμά πάει έφυγε".

3 χρόνων όταν η ομιλία του εξακολουθεί να είναι δυκατάληπτη, το λεξιλόγιο του περιορισμένο σε ουσιαστικά και λίγα ή καθόλου ρήματα, δεν χρησιμοποιεί άρθρα, επίθετα, επιρρήματα, προθέσεις, δεν έχει την έννοια του πληθυντικού και δεν σχηματίζει απλές προτάσεις π.χ. "η ¶Î½Î½Î± πίνει γάλα".

4 χρόνων όταν οι προτάσεις του είναι μικρές και όχι σωστά οργανωμένες, π.χ. λέει "όχι φάω" αντί να λέει "δεν θέλω να φάω", ή λέει "θέλω να πάω τι κούνιε" αντί να λέει "θέλω να πάω στις κούνιες" Η ομιλία του δεν είναι πάντα κατανοητή π.χ. αφαιρεί συλλαβές από πολυσύλλαβες λέξεις, δεν λέει απλά συμπλέγματα συμφώνων όπως "κλαίω", "πλένω". Δεν μπορεί να διηγηθεί απλά και πρόσφατα γεγονότα.

5 χρόνων όταν το λεξιλόγιο του είναι περιορισμένο, και οι προτάσεις του μικρές και φτωχές σε περιεχόμενο. Σ' αυτή την ηλικία το παιδί πρέπει να χρησιμοποιεί προτάσεις με 10-11 λέξεις. Όταν δεν μπορεί άνετα να διηγηθεί ένα γεγονός και στην ομιλία του κάνει πολλά σφάλματα. Σ' αυτή την ηλικία υπάρχει ανοχή μόνο για τους φθόγγους "σ", "δ", "θ" και "ρ" τους οποίους μπορεί ακόμα να μην προφέρει σωστά.

Όποια ηλικία και αν έχει το παιδί, καλό είναι να συμβουλευτείτε έναν ειδικό αν:

- Η φωνή του παιδιού είναι μονότονη, πολύ δυνατή ή πολύ σιγανή και αν η χροιά της δεν είναι ανάλογη με την ηλικία και στην εφηβεία αν δεν είναι ανάλογη με το φύλο του.

- Αν το παιδί μιλάει με τη μύτη.

- Αν δυσκολεύεται να αρχίσει μια φράση ή επαναλαμβάνει συλλαβές ή λέξεις.

- Αν ξαφνικά και απότομα σταματήσει να μιλάει ή η ομιλία και ο λόγος του αντί να βελτιώνονται, χειροτερεύουν.

- Αν το παιδί, έχοντας μια αντικειμενικά μικρή δυσκολία ενοχλείται πολύ και το συζητά επίμονα με τους γονείς του.

Για όλα αυτά καθώς και για περισσότερες πληροφορίες, οι γονείς, οι δάσκαλοι, οι άλλοι ειδικοί μπορούν να απευθυνθούν στα Ιατροπαιδα-γωγικά Κέντρα και στον Πανελλήνιο Σύλλογο Λογοπεδικών τηλ: 2107779901